Protestantse pelgrimage

Onder het motto ‘nu kan het nog’ zijn wij, vier ‘jonge’ zestigers, op het moment dat u deze column onder ogen krijgt, onderweg van Elst naar Santiago de Compostella, in het uiterste noordwesten van Spanje. Op onze racefietsjes, maar moreel en materieel ondersteund door een bezemwagen. Een avontuur natuurlijk, maar wel een avontuur waarin velen ons zijn voorgegaan en nog velen zullen volgen. Ruim drie weken lang elke dag 130 km fietsen vinden wij natuurlijk best bijzonder, maar als het daarbij zou blijven zou het niet meer zijn dan een ‘gewone‘ fietsvakantie, maar dan zonder echtgenotes. Mijn vraag is dan ook: hoe maak ik van een fietstocht een echte pelgrimstocht.

In de middeleeuwen stond de pelgrimstocht voor ‘ballingschap en boete, bedevaart en godsgericht’. Maar dat was toen; zeker in ballingschap en boete geloven we niet meer zo. Bedevaart en godsgericht komt wel iets dichterbij, maar dan natuurlijk wel in een modern jasje: bedevaart vertaald in bezinning en godsgericht in los van het alledaagse. Laten we even stilstaan bij ‘bezinning’. Al was het maar om pijntjes niet te voelen, tegenwind te trotseren en verzengende temperaturen te overleven: je gedachten moeten je ergens anders brengen dan je benen. Maar waarheen dan? Het ligt natuurlijk voor de hand om een deel van de vrije denkruimte te wijden aan mijn/ons eigen leven: hoe wil ik het laatste stukje van mijn werkzame leven inrichten, hoe zou ik mijn leven gaan ervaren als ik niet meer werk: ga ik de aandacht en de structuur missen, wat moet ik dan met mijn tijd en energie, hoe richten we samen ons leven zonder werk betekenisvol in, wat verwachten onze kinderen van ons, hoe gaan we om met de toenemende zorgbehoefte van onze ouders, en ga zo maar door. Maar lang niet voor al deze vragen valt een oplossing te bedenken omdat het ons gewoon overkomt, dus voor je het weet denk je jezelf in een soort vicieuze cirkel: vermoeiend en niet productief.

Daar bovenuit stijgen meer existentiële vragen. Zo past het bij deze tijd om de vanzelfsprekendheden van vroeger te hekelen, variërend van roken met vier kinderen in de auto tot repressief kolonialisme en slavenhandel. En terecht natuurlijk. Maar bij mij roept dat meteen de vraag op wat komende generaties van ònze generatie zullen vinden, de generatie die in alles de wind in de zeilen had - geen oorlog, groeiende welvaart, fantastische zorg en ga zo maar door - maar die desondanks een stevige rekening lijkt neer te leggen bij toekomstige generaties. Daarover valt ook genoeg te denken en te praten. Maar ook daar komen we natuurlijk niet echt uit, want wij zijn nu eenmaal kinderen van onze tijd.